ENERGEAN

ENERGEAN: Η ελληνική εταιρεία που, με τις πλάτες του Ισραήλ, ορέγεται το φυσικό αέριο της Μεσογείου. 

Η Energean είναι μια γρήγορα αναπτυσσόμενη εταιρεία πετρελαίου και φυσικού αερίου που επικεντρώνεται στην Ανατολική Μεσόγειο. Σήμερα δραστηριοποιείται στην Ελλάδα και το Ισραήλ και επεκτείνεται με γρήγορους ρυθμούς σε νέα σημεία στην Ευρώπη και στη Βόρεια Αφρική.
Την εταιρεία ίδρυσαν οι Έλληνες επιχειρηματίες Μαθιός Ρήγας και Στάθης Τοπούζογλου και μέχρι πρότινος είχε έδρα την Κύπρο. Όμως, το 2018 η Energean έγινε πολυεθνική, όταν καταχωρήθηκε στο Ηνωμένο Βασίλειο ως εταιρεία περιορισμένης ευθύνης (PLC) και μπήκε στα χρηματιστήρια του Λονδίνου και του Τελ Αβίβ.
Η εταιρεία αναπτύχθηκε εντυπωσιακά μέσα σε λίγα χρόνια, χάρη στις ενέσεις ρευστότητας που της παρείχαν ορισμένοι ισχυροί επενδυτές παγκοσμίου βεληνεκούς.
Πριν από δώδεκα χρόνια ήταν μια επιχείρηση με αξία 1 εκατομμύριο βρετανικές λίρες, η οποία διαχειριζόταν μόνο ένα μικρό πετρελαϊκό «οικόπεδο» στη βορειοανατολική Ελλάδα. Τώρα η αξία της εκτιμάται σε σχεδόν 1,8 δισεκατομμύρια βρετανικές λίρες και αποτελεί σημαντικό παράγοντα στο στρατηγικής σημασίας παιχνίδι για τον έλεγχο των πόρων της Μεσογείου.

ΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ KAI H ΠΟΡΕΙΑ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΜΕΧΡΙ ΣΗΜΕΡΑ

Την Energean ίδρυσε στις αρχές της δεκαετίας του 2000 ο Έλληνας τραπεζίτης Μαθιός Ρήγας, που είχε πολυετή πείρα στο χώρο της πετρελαϊκής βιομηχανίας. Αρχικά η εταιρεία λεγόταν Aegean Energy και το 2006 ανέλαβε την εκμετάλλευση των κοιτασμάτων πετρελαίου στον Πρίνο, στη θαλάσσια περιοχή κοντά στην Καβάλα.
Ο Ρήγας συγκέντρωσε το αρχικό κεφάλαιο που απαιτούνταν με τη βοήθεια του επιχειρηματικού του συνεργάτη και αρχικού επενδυτή , του εφοπλιστή Στάθη Τοπούζογλου. (Δείτε τη συνέντευξη του Ρήγα -στα αγγλικά-στο ξεκίνημα της εταιρείας.)

Για τα επόμενα οκτώ χρόνια, οι εργασίες της Energean παρέμεναν σε τοπικό επίπεδο και ήταν η εταιρεία που διαχειριζόταν τις –μοναδικές στο στάδιο παραγωγής- πετρελαιοπηγές της Ελλάδας.
Στη συνέχεια, επεκτάθηκε στο Ισραήλ, συνάπτοντας συμφωνία για τη λειτουργία των «οικοπέδων» φυσικού αερίου Karish και Tanin. Η παραγωγή φυσικού αερίου από το Karish και το Tanin αναμένεται να αρχίσει το 2021. Σε πρώτη φάση το φυσικό αέριο προορίζεται για την ισραηλινή εγχώρια αγορά, αν και η Energean προσβλέπει σε συμφωνία για να το εξάγει στην Κύπρο.

ΜΕ ΠΟΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ ΑΝΑΠΤΥΧΘΗΚΕ Η ΕΤΑΙΡΕΙΑ - ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟΣ ΜΕΤΟΧΟΣ ΚΑΙ ΠΟΙΟΣ Ο ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟΣ ΔΑΝΕΙΣΤΗΣ

Το “άνοιγμα” της Energean στο Ισραήλ αποτέλεσε το ξεκίνημα μιας γρήγορης επέκτασης της εταιρείας, που μάλιστα χρηματοδοτήθηκε από ξένους επενδυτές.
Το 2013, ο Ρήγας και ο Τοπούζογλου πούλησαν το 45% της Energean στην Third Point, ένα “αρπακτικό” επενδυτικό κεφάλαιο ή αλλιώς “ταμείο-όρνεο” (vulture fund)(1), με έδρα τον φορολογικό παράδεισο των νήσων Κέιμαν.
Η μεγαλύτερη μέτοχος της Energean, η Third Point, του δισεκατομμυριούχου Dan Loeb αγοράζοντας ελληνικά ομόλογα αποκόμισε τεράστια κέρδη από την οικονομική κρίση στην Ελλάδα.

Έπειτα, το 2016, Ρήγας και Τοπούζογλου προχώρησαν στην ίδρυση της Energean Israel, από κοινού με την Kerogen, ιδιωτικό μετοχικό αμοιβαίο κεφάλαιο (private equity fund) που κατέχει μερίδιο της Cuadrilla, μιας βρετανικής εταιρείας fracking.

Οι δεσμοί της Energean με το Ισραήλ ισχυροποιήθηκαν τον Μάρτιο του 2018 όταν η Energean εξασφάλισε δάνειο ύψους 1.275 εκατομμυρίων δολαρίων (1,27 δισ.) από τέσσερις τράπεζες, με επικεφαλής την τράπεζα HaPoalim του Ισραήλ (2). Να σημειώσουμε εδώ ότι η συγκεκριμένη τράπεζα - ο μεγαλύτερος δανειστής της Energean χρηματοδοτεί παράνομους οικισμούς στη Δυτική Όχθη και στη Λωρίδα της Γάζας.

Επίσης, ένας από τους κύριους μετόχους της Energean είναι η εταιρεία IDB Development Group, η οποία κατέχει πολλές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στα κατεχόμενα παλαιστινιακά εδάφη.

Η Energean είναι στο Χρηματιστήριο του Λονδίνου, με μετοχές αξίας 460 εκατ. δολαρίων ενώ τον Οκτώβριο του 2018, η μετοχή της μπήκε επίσης στο Χρηματιστήριο του Τελ Αβίβ.

Η ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ENERGEAN ΣΗΜΕΡΑ

Σήμερα η Energean βρίσκεται στη φάση της έρευνας για πετρέλαιο και φυσικό αέριο σε νέα σημεία μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται και τα επίμαχα «οικόπεδα» του Ιονίου, στα δυτικά της Ελλάδας – όπου σημειώνονται όλο και περισσότερες αντιδράσεις εκ μέρους των τοπικών κοινωνιών.
Επίσης, σε περιοχές πιο βόρεια, στο Μαυροβούνιο, καθώς και σε νέα «οικόπεδα»  για φυσικό αέριο στο Ισραήλ.
Επίσης, επιδιώκει να αποκτήσει το επίμαχο “οικόπεδο” φυσικού αερίου “Gaza Marine” στη θαλάσσια περιοχή ανοιχτά της Λωρίδας της Γάζας.

Πρόσφατα, τον Ιούλιο του 2019, η Energean υπέγραψε συμφωνία για την εξαγορά περιουσιακών στοιχείων πετρελαίου και φυσικού αερίου της εταιρείας Edison (ιταλική εταιρεία που ανήκει στον γαλλικό ενεργειακό κολοσσό EDF).
Μέχρι σήμερα το πετρέλαιο που βγάζει η Energean προέρχεται αποκλειστικά από τον Πρίνο και πωλείται όλο στον συνεργάτη της, την BP, ενώ με την εξαγορά των συμβάσεων της Edison, η Energean σχεδόν διπλασιάστηκε καθώς, μεταξύ άλλων, πέρασαν στην κατοχή της «οικόπεδα» στην Αλγερία, την Αίγυπτο, την Ιταλία και την Κροατία, με πετρελαιοπηγές που βρίσκονται ήδη στο στάδιο της παραγωγής.

ΠΕΤΡΕΛΑΪΚΗ ΕΤΑΙΡΙΑ ΜΕ ΚΑΘΑΡΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟ ΜΗΤΡΩΟ;

Η Energean ισχυρίζεται ότι έχει καθαρό μητρώο σ’ ό,τι αφορά στις πετρελαιοκηλίδες – αλλά μέχρι τώρα η εταιρεία διαχειριζόταν μόνο ένα μικρό «οικόπεδο» (Πρίνος), για το οποίο μάλιστα δεν υπάρχουν πρόσφατοι περιβαλλοντικοί έλεγχοι (βλ. σχετικά εδώ κι εδώ)
Παράλληλα, ανάμεσα στις εταιρείες με τις οποίες συνεργάζεται σε κοινοπραξίες εξόρυξης, περιλαμβάνονται εταιρείες υπεύθυνες για κάποιες από τις μεγαλύτερες πετρελαϊκές καταστροφές στον κόσμο, όπως για παράδειγμα η Halliburton, που κερδοσκόπησε στον πόλεμο του Ιράκ  και που εμπλέκεται στο Deepwater Horizon, τη μεγαλύτερη πετρελαιοκηλίδα της  ιστορίας στις θάλασσες των Ηνωμένων Πολιτειών.

Παράλληλα, η Energean έχει συμφωνήσει να πουλήσει όλη την τρέχουσα ελληνική παραγωγή πετρελαίου σε ένα συνεργάτη της με βαρύ ιστορικό σε κοινωνικο-περιβαλλοντικά εγκλήματα: στην BP.

Go to top

(1) vulture fund: επενδυτικά κεφάλαια που επενδύουν σε προβληµατικές επιχειρήσεις ή εξαγοράζουν το χρέος αναπτυσσόμενων χωρών. Ζουν /κερδοσκοπούν από πτώματα εξού και ο όρος.

(2) H Energean παίρνει δάνειο 1,275 δισεκατομμύρια δολάρια από τέσσερις τράπεζες με επικεφαλής την ισραηλινή HaPoalim: https://www.bloomberg.com/news/articles/2018-03-05/greece-s-energean-raises-1-27-billion-for-israeli-gas-fields. 

Το κείμενο αποτελεί μετάφραση-προσαρμογή στα ελληνικά της έρευνας του Corporate Watch.
Εδώ, όπως δημοσιεύτηκε στο Corporate Watch: https://corporatewatch.org/energean-israeli-backed-greek-oil-company-hungry-for-mediterranean-gas/

Links

→ Περιβαλλοντικές επιπτώσεις από την εξόρυξη πετρελαίου στον Πρίνο

→ Καλοκαίρι 2020,η Energean απαιτεί κρατικό χρήμα απειλώντας