Παρατηρήσεις της «Πρωτοβουλίας Ηλείας» επί της ΜΠΕ του Προγράμματος Ανάπτυξης του κοιτάσματος υδρογονανθράκων στο «Δυτικό Κατάκολο», με Φορέα Διαχείρισης την εταιρεία «Energean Oil & Gas S.A.».
Η χώρα μας επιλέγει σήμερα να εισέλθει σε περιπέτειες ξεκινώντας ένα κολοσσιαίο, σε σχέση με την έκταση της επικράτειάς της, πρόγραμμα εξορύξεων. Ρισκάρει έτσι ό,τι πολυτιμότερο έχει, δηλαδή τις γαλαζοπράσινες θάλασσές της και τον τουρισμό της, που αποφέρουν ένα σημαντικό εισόδημα στις τοπικές κοινωνίες, αλλά και στο ΑΕΠ της χώρας, για ψίχουλα, και παρ’ότι όλες οι υπόλοιπες χώρες της Ευρώπης προχωρούν σε σταδιακή αποδέσμευση από τις εξορύξεις Υ/Α, ακολουθώντας τις οδηγίες της ΕΕ. Η περιοχή μας, δηλαδή το Κατάκολο, είναι η πρώτη που θα ανοίξει το δρόμο στο νέο κύμα εξορύξεων που επίκειται σε Ιόνιο, Ήπειρο, Κρήτη, Δυτική Ελλάδα, εφόσον η πρώτη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) που αφορά την Α΄φάση του Α΄σταδίου εκμετάλλευσης του κοιτάσματος Κατακόλου, ήτοι την εκτέλεση των δύο πρώτων γεωτρήσεων, έχει κατατεθεί, από τις εταιρείες «Energean Oil & Gas και Trajan Oil and Gas limited», και η έγκρισή της για την έναρξη των εργασιών φαίνεται να είναι θέμα χρόνου. Η μέχρι τώρα πορεία που έχουν ακολουθήσει οι αδειοδοτήσεις του έργου, δυστυχώς, δεν μας εμπνέει καμία εμπιστοσύνη, καθώς απέχει παρασάγγας από τη διαδικασία που ακολουθείται στις χώρες με εξειδίκευση στις εξορύξεις Υ/Α, όπως π.χ. η Νορβηγία, για τη διασφάλιση της μη ύπαρξης ατυχήματος και την αποφυγή του οικονομικού μαρασμού της ευρύτερης περιοχής. Σοβαρά ερωτήματα που έχει θέσει και έχει δημοσιεύσει και η ίδια η Τοπική Κοινότητα Κατακόλου δεν έχουν ακόμα απαντηθεί. Παρακάτω συνοψίζονται κάποιες σοβαρές ελλείψεις και αστοχίες της διαδικασίας μέχρι σήμερα, αλλά και της ΜΠΕ που έχει κατατεθεί:
▪ Η Στρατηγική Μελέτη (ΣΜΠΕ) του 2013, η οποία εκπονήθηκε από το ΕΛΚΕΘΕ και εγκρίθηκε με την υπ’ αρίθ. 169895/08-08-2013 ΚΥΑ δείχνει πως οι μελέτες στη χώρα μας δεν εκπονούνται σωστά, αλλά εγκρίνονται πάραυτα. Η συγκεκριμένη ΣΜΠΕ είναι επιεικώς απαράδεκτη, καθώς στις 700 και πλέον σελίδες της δεν αναφέρεται καθόλου στην ύπαρξη της κρουαζιέρας στο λιμένα Κατακόλου. Στη ΣΜΠΕ θα έπρεπε να έχουν εκτιμηθεί οι οικονομικές απώλειες από την κρουαζιέρα, σε περίπτωση ατυχήματος, και κατ’ επέκταση το ρίσκο που διατιθέμεθα να αναλάβουμε. Έτσι, και μόνο αν το ισοζύγιο ήταν θετικό, η πολιτεία θα μπορούσε να προχωρήσει στην αξιοποίηση του κοιτάσματος. Αυτή τουλάχιστον είναι η διαδικασία που ακολουθείται για τις ΣΜΠΕ στις αναπτυγμένες χώρες! Αυτό λοιπόν δεν έγινε και η πολιτεία προχώρησε πάραυτα στο σχεδιασμό για την αξιοποίηση του κοιτάσματος, μην έχοντας εκτιμήσει σωστά το ρίσκο που διατίθεται να πάρει. Ερχόμαστε λοιπόν στο σήμερα...
▪ Η ΜΠΕ ξεπερνά αθροιστικά τις 1.500 σελίδες και ένα σημαντικό κομμάτι της είναι στην αγγλική γλώσσα, χωρίς καν να έχει μεταφραστεί στα ελληνικά.
▪ Η εταιρεία επιδίωξε και πήρε έγκριση να εκπονήσει τη ΜΠΕ σταδιακά και όχι για το σύνολο των φάσεων της εξόρυξης πετρελαίου. Σε αυτό το πλαίσιο πραγματοποιήθηκε η πρώτη ΜΠΕ για την πρώτη φάση εξόρυξης μόνο. Όπως αναφέρεται στη μελέτη θα ακολουθήσουν άλλες ΜΠΕ για τις επόμενες φάσεις. Σύμφωνα με τη διεθνή και Ευρωπαϊκή πρακτική όμως η ΜΠΕ είναι μία, κατατίθεται ολοκληρωμένα και αφορά όλες τις φάσεις εξόρυξης πετρελαίου, καθώς είναι πιθανό, αν οι μελέτες γίνονται τμηματικά, τα αποτελέσματα των επόμενων μελετών, να είναι πολύ διαφορετικά από αυτά της πρώτης. Δικαιούμαστε όλοι να γνωρίζουμε εξ’ αρχής τον τρόπο που η εταιρεία διατίθεται να αναπτύξει το όλο Έργο, ήτοι την εξόρυξη, την παραγωγή, την αποθήκευση και τη μεταφορά.
▪ Το σχέδιο παραγωγής-αποθήκευσης-μεταφοράς λοιπόν δεν επισυνάπτεται και έτσι το θέμα της παραγωγής αργού πετρελαίου, της αποθήκευσής του σε επίγειες δεξαμενές και ο τρόπος μεταφοράς σε διυλιστήριο δεν διασαφηνίζονται και δεν περιλαμβάνονται στην παρούσα ΜΠΕ, ώστε να εκτιμηθούν οι τυχόν περιβαλλοντικές επιπτώσεις της κάθε περίπτωσης.
▪ Κατ’ επέκταση μένουν αναπάντητα σοβαρά ερωτήματα. Ειδικότερα στα κεφάλαια (Β) και (Δ) της ΜΠΕ, γίνεται μόνο λόγος για τα απόβλητα των γεωτρήσεων που εμπεριέχουν επικίνδυνες ουσίες από τα χημικά βελτιωτικά που θα χρησιμοποιηθούν στα υγρά για τη γεώτρηση καθώς και για τον τρόπο απόσυρσής τους. Δεν υπάρχει όμως η εκτίμηση των κινδύνων, διότι όπως περιγράφεται στη ΜΠΕ, οι γεωτρήσεις δεν θα ολοκληρωθούν ώστε να γίνει διέγερση του κοιτάσματος και να μπει σε παραγωγή. Σε αυτές τις συνθήκες εκτιμάται ότι οι τυχόν διαρροές, αποσυμπιέσεις, εκρήξεις, στις επίγειες εγκαταστάσεις θα έχουν αμελητέες επιπτώσεις στο λιμάνι και τον οικισμό του Κατακόλου, λόγω των μικρών ποσοτήτων υγρών και αερίων στις σωληνώσεις και τις κεφαλές των φρεατίων, αφού δεν θα υπάρχει επικοινωνία με τον υποθαλάσσιο ταμιευτήρα αερίου και πετρελαίου. Αναφέρεται δε ότι θα ακολουθήσει άλλη ΜΠΕ, στη φάση εκμετάλλευσης και παραγωγής.
▪ ΔΕΝ γνωρίζουμε ποιος θα είναι ο πιθανός όγκος της ελάχιστης διαρροής πετρελαίου και όξινου φυσικού αερίου, από οποιοδήποτε σημείο παραγωγής ή αποθήκευσης, που θα μολύνει σημαντικά το λιμάνι και τις παρακείμενες παραλίες της Αλκυώνας, του Αγ. Ανδρέα, της Σπιάντζας κ.λ.π., με βάση την εποχή και τους επικρατούντες ανέμους και κυματισμούς. ▪ ΔΕΝ γνωρίζουμε τι κίνδυνοι υπάρχουν από τυχόν διαρροή μεγάλων ποσοτήτων όξινου φυσικού αερίου (στο οποίο εμπεριέχεται και υδρόθειο, που σε μεγάλες συγκεντρώσεις στον ατμοσφαιρικό αέρα είναι θανατηφόρο για τον άνθρωπο), από τις εγκαταστάσεις, οι οποίες είναι πολύ κοντά (600 περίπου μέτρα) στον οικισμό του Κατακόλου.
▪ ΔΕΝ γνωρίζουμε αν θα τοποθετηθούν αισθητήρες υδρόθειου, των οποίων οι μετρήσεις να είναι άμεσα διαθέσιμες στις υπηρεσίες του Δήμου Πύργου.
▪ ΔΕΝ γνωρίζουμε πού θα καταλήγουν τα απόβλητα της γεώτρησης/εξόρυξης.
▪ ΔΕΝ γνωρίζουμε ποιος και με τι μέσα θα ελέγχει το θαλάσσιο πυθμένα για τυχόν εμφάνιση διαρροών από τους υπόγειους αγωγούς.
▪ ΔΕΝ γνωρίζουμε ποια τα μέσα για τη διαχείριση μικρής ή μεγάλης διαρροής αργού πετρελαίου ή όξινου φυσικού αερίου υποθαλασσίως, επιθαλασσίως ή επιγείως.
▪ Και τέλος ΔΕΝ γνωρίζουμε ποιοι θα αντιμετωπίσουν και θα καταστείλουν αυτές τις διαρροές και με τι εκπαίδευση. Αυτό που γνωρίζουμε όμως είναι ότι το πενιχρό όφελος της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας - και όχι του Δήμου μας - το οποίο αποτελεί και τη μοναδική δέσμευση της εταιρείας καθώς είναι πια Νόμος του κράτους, είναι μόνο το 5% επί των δηλωμένων κερδών της εταιρείας. Για να κατανοήσουμε τι σημαίνει πρακτικά αυτό ας πάρουμε το παράδειγμα της κοινοπραξίας του Πρίνου, η οποία κατά την ετήσια έκθεση του 2016, δήλωσε ζημίες, πληρώνοντας έτσι μηδενικό φόρο εταιρικού εισοδήματος στο Κράτος, ενώ το 2015 η εταιρία συνεισέφερε στον Κρατικό προϋπολογισμό το πενιχρό ποσό των 177.000 €! Ως προς τις θέσεις εργασίας που θα προκύψουν, γνωρίζουμε πως το μη εξειδικευμένο προσωπικό από την ευρύτερη περιοχή που θα καλύψει θέσεις όπως «γενικής εργασίας», «προσωπικό εξυπηρέτησης», ίσως και «τροφοδοσίας», θα απασχοληθεί σε 30-40 θέσεις εργασίας το πολύ, όπως αναλύεται στη μελέτη. Οι υπόλοιπες θα είναι θέσεις εξειδικευμένου προσωπικού, που η εταιρεία ήδη διαθέτει. Όλα τα υπόλοιπα πιθανά οφέλη της περιοχής ανήκουν στη σφαίρα της φαντασίας καθώς η εταιρεία δεν έχει δεσμευτεί για τίποτα άλλο. Γνωρίζουμε τέλος ότι η κρουαζιέρα αποφέρει στην ευρύτερη περιοχή της Ηλείας 50 περίπου εκατομμύρια ευρώ το χρόνο, σύμφωνα με τη μελέτη που εκπονήθηκε από τον κ. Παντελάδη το 2014 και με την οποία συμφωνεί η διεθνής ένωση εταιρειών κρουαζιέρας ( CLIA). Το Ιόνιο στο οποίο ζούμε και μεγαλώνουμε τα παιδιά μας, έχει τα ομορφότερα νερά της Μεσογείου και φιλοξενεί κάθε χρόνο τουρίστες από όλη την Ευρώπη και τον κόσμο! Αποτελεί δε σημαντικό περιβάλλον της θαλάσσιας ζωής, φιλοξενώντας πολλά είδη χλωρίδας και πανίδας. Αν συμβεί κάποιο ατύχημα θα χάσουμε πολλά περισσότερα από αυτά που θα κερδίσουμε. Αξίζει ένα τόσο σοβαρό Έργο για το μέλλον του τόπου μας να αντιμετωπίζεται τόσο αψήφιστα από τους αρμόδιους Φορείς; Τέτοια Έργα απαιτούν και σοβαρές μελέτες, καθ’ υπόδειξη χωρών με μεγάλη εμπειρία στο εξορυκτικό πεδίο, όπως για πχ. η Νορβηγία, για την αποφυγή ατυχήματος. Απαιτούν δε συστηματική παρακολούθηση από έμπειρο επιστημονικό δυναμικό. Από ποια πρόσωπα άραγε θα αναζητηθούν ευθύνες στην περίπτωση ενός σοβαρού ατυχήματος, που θα οδηγήσει σε απώλεια εκατομμυρίων από το Νομό μας, τόσο από τον τουρισμό όσο και από την αλιεία, καθώς δεν απαίτησαν την εκπόνηση μιας εμπεριστατωμένης μελέτης για την εξάλειψη της πιθανότητας ατυχήματος;
ΚΑΜΙΑ ΕΞΟΡΥΞΗ ΠΕΤΡΕΛΑΙΕΟΥ ΠΟΤΕ ΚΑΙ ΠΟΥΘΕΝΑ!
Η ΕΞΟΡΥΞΕΙΣ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΕΥΧΗ ΕΙΝΑΙ ΛΕΗΛΑΛΑΣΙΑ!
